انواع روزه
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ (183)
اى کسانى که ایمان آورده اید! روزه بر شما مقرّر گردید، همانگونه که بر کسانى که پیش از شما بودند مقرّر شده بود، باشد که پرهیزگار شوید.
تقوى، به معناى خویشتن دارى از گناه است.
بیشتر گناهان، از دو ریشه غضب و شهوت سرچشمه مى گیرند. و روزه، جلوى تندى هاى این دو غریزه را مى گیرد و لذا سبب کاهش فساد و افزایش تقواست. [538]
به نظر مفسّران و دانشمندان علوم قرآنى، آیاتى که با خطاب «یا ایّها الّذین آمنوا» شروع شده اند، در مدینه نازل شده و جزء آیات مدنى مى باشند. فرمان روزه نیز همچون دستور جهاد و پرداخت زکات در سال دوّم هجرى صادر گردیده است.
آثار و برکات روزه
1_تقوى و خداترسى، در ظاهر و باطن، مهم ترین اثر روزه است«لعلکم تتقون»
روزه، یگانه عبادت مخفى است. نماز، حج، جهاد، زکات و خمس را مردم مى بینند، امّا روزه دیدنى نیست.
2_ روزه، اراده انسان را تقویت مى کند.
کسی که یک ماه نان وآب وهمسر خود را کنار گذاشت، مى تواند نسبت به مال وناموس دیگران خود را کنترل کند.
3_روزه، باعث تقویت عاطفه است.
کسى که یک ماه مزه ى گرسنگى را چشید، درد آشنا مى شود ورنج گرسنگان را احساس ودرک مى کند.
4_ روزه باعث افزایش صبر است
رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمودند: روزه، نصف صبر است. [539]
_انواع روزه
1_روزه ى مردمان عادّى، همان خوددارى از نان و آب و همسر است،
2_ امّا در روزه خواص علاوه بر اجتناب از مفطرات، اجتناب از گناهان نیز لازم است،
3_و روزه ى خاصّ الخاص علاوه بر اجتناب از مفطرات و پرهیز از گناهان، خالى بودن دل از غیر خداست. [540]
5_روزه، انسان را شبیه فرشتگان مى کند،
فرشتگانى که از خوردن و آشامیدن و شهوت دورند. [541]
6_ روزه باعث بخشش گناهان می شود
رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمودند: هرکس ماه رمضان را براى خدا روزه بدارد، تمام گناهانش بخشیده مى شود. [542] چنانکه در حدیث قدسى نیز آمده است که خداوند مى فرماید: «الصوم لى و اَنَا اَجزى به» روزه براى من است و من آن را پاداش مى دهم. [543]
اهمیّت روزه به قدرى است که در روایات پاداش بسیارى از عبادات را همچون پاداش روزه دانسته اند. [544]
هرچند که روزه بر امّت هاى پیشین نیز واجب بوده، ولى روزه ى ماه رمضان، مخصوص انبیا بوده است و در امّت اسلامى، روزه رمضان بر همه واجب شده است. [545]
7_ روزه زکات بدن است
از رسول خدا صلى الله علیه وآله نقل شده است که فرمود: براى هر چیز زکاتى است و زکات بدنها، روزه است. [546]
برخی از پیام های آیه
- خطابِ زیبا، گامى براى تأثیر گذارى پیام است. «یا ایّها الّذین آمنوا»
در حدیثى از تفسیر مجمع البیان مى خوانیم: لذّت خطاب «یا ایّها الّذین آمنوا» سختى روزه را آسان مى کند. اگر والدین بخواهند که فرزندشان به سخنانشان گوش دهند، باید آنان را زیبا صدا زنند.
- از شیوه هاى تبلیغ آن است که دستورات مشکل، آسان جلوه داده شود. این آیه مى فرماید: فرمان روزه مختص شما مسلمانان نیست، در امّت هاى پیشین نیز این قانون بوده است. و عمل به دستورى که براى همه امّت ها بوده، آسان تر از دستورى است که تنها براى یک گروه باشد. «کما کُتب على الّذین من قبلکم»
- قرآن، فلسفه بعضى احکام همچون روزه را بیان داشته است. زیرا اگر مردم نتیجه ى کارى را بدانند، در انجام آن نشاط بیشترى از خود نشان مى دهند. «لعلّکم تتّقون»
-----
538) کافى، ج 2، ص 18.
539) تفسیر المنار، ذیل آیه.
540) تفسیر روح البیان.
541) صاحب جواهر، نقل از آیةاللَّه جوادى.
542) و 4. تفسیر مراغى، ج 2، ص 69.
543)
544) کافى، ج 2، ص 100.
545) تفسیر نورالثقلین، ج 1، ص 136.
546) بحار، ج 69، ص 380
منبع : تفسیر نور با اندکی تصرف توسط نویسنده وب سایت منبرهای معنوی
