متن منبر روز بیست و سوم ماه رمضان با موضوع امتحانات قلبی و روضه حضرت علی اصغر علیه السلام

روز بیست و سوم – امتحانات قلبی

«سی نغمه از رمضان» 

فیش سخنرانی کوتاه -  شرح دعای روزهای رمضان المبارک

متن دعا

اللَّهُمَّ اغْسِلْنِی فِیهِ مِنَ الذُّنُوبِ وَ طَهِّرْنِی فِیهِ مِنَ الْعُیُوبِ وَ امْتَحِنْ قَلْبِی فِیهِ بِتَقْوَى الْقُلُوبِ یَا مُقِیلَ عَثَرَاتِ الْمُذْنِبِینَ

ترجمه 

خدایا بشوی مرا در این ماه از گناه و پاکم نما در آن از عیب ها و آزمایش کن دلم را در آن به پرهیزگاری دلها ای چشم پوش لغزشهای گناه کاران 

شروع با داستان

آقایان چایچی و رضا بیگدلی نقل کردند: آیت الله مجتهدی فرمودند: در ایّام نوجوانی که به مدرسه می رفتم در بین راه به فقرا کمک می کردم. یک روز که از مدرسه برمی گشتم در بین راه پیرزنی را دیدم که مقداری اسباب و اثاثیه در دست دارد او از من خواهش کرد که کمکش کنم و اثاثیه را به من داده و از جلو حرکت کرد تا به منزلی رسیدیم. سپس درب را باز کرده و وارد خانه شد. من نیز همراه او داخل شدم، که ناگهان درب بسته شد و با چند دختر جوان روبرو شدم، آن ها گفتند: شما به یوسف تبریز مشهور هستید و ما از شما خواسته هایی داریم که اگر انجام ندهید کوس رسوائی شما را خواهیم زد. ایشان می فرمودند: یک لحظه تأمّل کرده و نگاهی به اطراف انداختم، ناگهان چشمم به پله هایی افتاد که به بام منتهی می شد، بلافاصله با سرعت به طرف پلّه دویده و به پشت بام رفتم، آن ها هم به دنبال من به پشت بام آمدند. با این که ساختمان سه طبقه ی عظیمی بود و دیوارهای بلندی داشت، با گفتن یک یا علی، بی درنگ از پشت بام خود را به داخل باغی که جنب خانه قرار داشت پرتاب کردم. همین که در حال سقوط بودم دو دست زیر کف پاهایم قرار گرفت و مرا به آرامی پائین آورد. ایشان می فرمودند: از آن موقع تا الآن پاهایم را بر زمین نگذاشته ام و هنوز روی آن دست ها راه می روم.

(داستان معنوی ص 3285 الی 87)

اقناع اندیشه با توضیح وتبیین

انسان در این عالم دائماً در حال آزمایش به سر می برد، با این تفاوت که نوع آزمایشها فرق می کند، یکی را آزمایش می کنند تا جایی که می شود قویترین انسانها، و یکی را آزمایش می کنند تا جایی که می شود ضعیفترین انسانها. نوع سؤال فرق می کند وگرنه سؤال، سؤال امتحانی است. یکی را بمانند آیت الله مجتهدی یوسف وار امتحان میکنندو دیگری را با مال و دارایی اش. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا بَلَا اللَّهُ الْعِبَادَ بِشَیْ‏ءٍ أَشَدَّ عَلَیْهِمْ مِنْ إِخْرَاجِ الدِّرْهَِم  (خصال ، ج‏1، ص 8) خداوند بندگان را با چیزى سخت‏تر از دادن پول امتحان نکرد.

 اما تنها راه رهایی از تمام این امتحانات داشتن قلب با تقوی است، لذا در دعای امروز میخوانیم که :  وَ امْتَحِنْ قَلْبِی فِیهِ بِتَقْوَى الْقُلُوبِ  آنگونه که خدا در قرآن می فرماید:  إِنَّ الَّذِینَ یَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ أُوْلَئکَ الَّذِینَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبهَُمْ لِلتَّقْوَى‏  لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِیم‏  (کسانى که در نزد پیامبر خدا صدایشان را پایین مى‏آورند همانهایند که خدا دلهایشان را به تقوى آزموده است. آنها راست آمرزش و مزد بسیار. (سوره حجرات، آیه3)

امتحان را وقتى به کار مى‏برند که بخواهند وضع چیزى که تا کنون برایشان مجهول بوده معلوم کنند، و چون این معنا در مورد خداى تعالى محال است، ناگزیر باید امتحان را به معناى محنت و مشقت دادن به قلب معنا کنیم، و بگوییم خداى تعالى این مشقت‏ها را بر دلها تحمیل مى‏کند تا قلبها به تقوى عادت کنند. (ترجمه المیزان، ج‏18، ص: 462)

در این آیه هم خداوند متعال کسانی را که صدایشان را در نزد رسول خدا بلندنمیکنندو ادب حضورنموده ، دادوفریاد راه نمی اندازند. قلوب این افراد را امتحان شده در راه تقوی معرفی مینمایند و البته کسی که از این امتحان سربلند خارج گردد،مغفرت و اجر و پاداشی عظیم برای او خواهد. 

پرورش احساس 

گر ترک نَفْس گیری و فرمان حق بری ........ فرمانبرت شود ز سَما جمله تا سَمَک

در این مِس بدن، زر خالص نهاده حق ......... آن کس شناسد آن که کند قلب خود محک

دیوان حاج ملا هادی سبزواری / ص 81 .

رفتار سازی 

معلم در امتحان یکی را از اول کتاب امتحان می کند، یکی را از وسط کتاب و یکی را از آخر کتاب. اگر معلم بداند که شاگرد کجای کتاب را خوانده و کجا را نخوانده از آنجایی سؤال می کند که نخوانده است. خدا هم در امتحانات چنین سؤالاتی را خواهد داشت. حضرت علی(علیه السلام)در نهج البلاغه می فرماید: وَ لکنَّ اللهَ یختَبِرُ عِباده بِما یجهَلُونَ اَصلَه(پاورقی: خطبه قاصعه)خداوند بندگان خود را امتحان می کند به چیزی که از اصل آن غافل و نسبت به اصل آن جاهلند. خداوند وقتی ملائکه را امر به سجده برآدم نمود که، آنان را تعلیم نداده بود و نسبت به اصل و حقیقت آدم جاهل بودند، نه آن وقتی که آدم را شناختند. اینکه بعضی می گویند ما تا ندانیم چرا باید وضو بگیریم، یا چرا اینگونه وضو بگیریم... وضو نمی گیریم یا اینگونه وضو نمی گیریم، خوب اگر بدانند که دیگر از علم خود اطاعت کرده اند نه از خدا! مطیع معلومات خود گردیده اند نه مطیع فرمان خدا! 

النَّاسُ أَعْدَاءُ مَا جَهِلُوا نهج البلاغة، ص: 554

 مواظب باشیم با هرچه که نمیدانیم دشمنی کنیم. جهل ما دلیل بر باطل بودن آن موضوع نیست. اگر بخواهیم فقط از معلومات خود پیروی کنیم، خدای نکرده کارمان بجایی میرسد که مصداق این روایت میشویم که حضرت فرمود: إِنَّ مَنْ أَضَلَّهُ اللَّهُ وَ أَعْمَى قَلْبَهُ اسْتَوْخَمَ الْحَقَّ وَ لَمْ یَسْتَعْذِبْهُ وَ صَارَ الشَّیْطَانُ وَلِیَّهُ یُورِدُهُ مَنَاهِلَ الْهَلْکَةِ ثُمَّ لَا یُصْدِرُه

 الاحتجاج / ج 2 / ص 335

حضرت أبو عبد اللَّه علیه السّلام فرمود: کسى را که حضرت حقّ عزّ و علا او را ضالّ و گمراه گرداند و دل او را تاریک و دور از رحمت اله سازد أمر حقّ در نظراو بغایت ناموافق نمایدو حق به گوارایش شیرین نخواهد بود و او أصلا استعداد اطاعت ایزد خالق ننماید و شیطان ولىّ آن ناکس گردد و او را در مقام هلاکت وارد گرداند و او را مصدر خیر نگرداند

روضه کوتاه

اما بالأخره از باب ؛ هر که در این بزم مقرب تراست ...... جام بلا بیشتر ش میدهند ، امامان ما بیشتر در بوته آزمایش و امتحان قرار میگرفتند. مخصوصا ابی عبدالله علیه السلام که نه تنها خود ش ، نه تنها برادرانش ، نه تنها خواهر و همسرش ، نه تنها فرزندانش ، بلکه حتی بچه شیرخواره اش را هم برا ی این امتحان به مسلخ عشق ببرد اون لحظاتی که تیر سه شعبه بر گلوی نازنین شش ماه علی اصغر می خورد.....