چهارشنبه, ۲۱ شهریور ۱۳۹۷، ۱۲:۳۵ ب.ظ
ده جلسه بیان روایت و احکام منبر
10 جلسه بیان احکام(قسمت سوم)
جلسه بیستم و یکم
صله ارحام
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
از امام رضا علیه السلام روایت است که میفرمایند: صِلْ رحمک وَ لَـوْ بشَربَة مِن ماءٍ، وَ أفضَل مـا تُوصل بِه الـرّحـِم کفُّ الاذّى عنها. پیوند خـویشـاوندى را برقرار کنید گر چه با جرعه آبى باشد؛ و بهترین پیوند خـویشـاونـدى، خـود دارى از آزار خـویشـاونـدان است.(تحف العقول، ص 445)
چند نکته درباره صله رحم:
1-قطع رحم و ترک رابطه با خویشاوندان و فامیل، حرام است و یکی از شیوه های صله رحم حاضر شدن در منزل ارحام استولی صله رحم منحصر به ملاقات حضوری در منزل فرد نیست . وفرد می تواند با تماس تلفنی، پیامک، جویا شدن از احوال او با واسطه ؛ یا با احسان به او هر چند از طریق ارسال کمک مالی برایش در مواردی که احتیاج به کمک مالی دارد و مانند آن، این وظیفه الهی را انجام دهد.
2-اگر نوع خاصی از صله رحم با خویشاوند مثلا ملاقاتحضوری موجب تأیید کار حرام او یا تشویق او بر ارتکاب گناه می شود یا موجب ابتلای خود فرد یا خانواده و فرزندان به گناه می شود، آن نوع صله رحم جایز نیست و فرد موظّف است به شیوه دیگری صله رحم را انجام دهد.
خداوند متعال توفیق کارهای خیر را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
جلسه بیست و دوم
خمس
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند متعال در قرآن مجید میفرمایند:وَاعْلَمُوٓا أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَىْءٍۢ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُۥ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِى الْقُرْبَى وَالْیَتَٰمَى وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ. و بدانید که منفعت و فایده ای از هر چیزی را که به دست آورید، پس یک پنجم آن برای خدا و برای رسول [خدا] و برای ذی القربی [امام معصوم علیهالسلام و یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان است(انفال، آیة 41)
چند نکته درباره خمس:
1-یکی از عبادات مالی خمس است یعنی آنچه از درآمدهای بین سال خمسی در سر رسید سال خمسی باقی می ماند باید یک پنجم را به عنوان خمس بدهد؛ فرقی نمیکند آنچه باقی مانده پول پس انداز شده و یا مواد غذایی داخل منزل باشد ولی درآمدهایی که ِ بین سال خمسی صرف نیازهای زندگی مانند خوراک و پوشاک و مسکن و اثاثیه منزل شده و در حدّ شأن مصرف شده خمس ندارد.
2-اگر بر کسیخمسواجب شد و او در آن زمان توان پرداخت خمس را نداشت باید به دفتر مرجع تقلید خود مراجعه نماید تا برای تاخیر در پرداخت خمس مهلت بگیرد
3-در برخی موارد با اینکه انسان بدهی دارد بازهم خمس واجب میشود لذا اینکه می گوید من بدهی دارم پس خمس به من واجب نمی باشد در همه موارد صحیح نیست مثلا فردی که بابت توسعه در کار و کسب درامد بیشتر از نیاز زندگی بدهکار باشد این بدهی سبب نمی شود که خمس درامدی که از سال خمسیش زیاد آمده پرداخت نکند.
رساله مراجع مساله 1765و1790و1791و1792، .(اجوبه س924- تبریزی س882- جامع المسائل فاضل ج1 س902- جامع الاحکام صافی ج1 س773-774؛ امام تحریر الوسیله کتاب الخمس– نوری م1748- احکام الواضحه فاضل ص303 – هدایه العباد صافی م1620- مناج سیستانی ج1/392 خویی، وحید منهاج ج1/348 و جامع المسائل ج1 س645)
خداوند توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
جلسه بیست و سوم
کفاره
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند متعال در قرآن عزیز می فرماید: مَا یُرِیدُ اللّهُ لِیَجْعَلَ عَلَیْکُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَـکِن یُرِیدُ لِیُطَهِّرَکُمْ وَلِیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ خداوند هرگز نمىخواهد براى شما مشقت درست کند و لکن مىخواهد شما را پاک نماید و نعمت خود را بر شما تمام سازد، شاید که سپاسگزار باشید. (مائده 6)
نکاتی درباره کفاره وفدیه:
1-برخی از افراد مانند مرد وزن کهنسالی کهروزهگرفتنبرایشان مشقت دارد یا خانم باردار و شیردهی که روزه برای فرزندش ضرر داشته یا به نظر عده ای مراجع برای مادر ضرر داشته،فدیه واجب شدهوبلافاصلهدرماه رمضان یا بعد از اتمام ماه مبارک رمضان می توانند پرداخت کنند و لازم نیست تا رمضان سال آینده صبر کنند که فدیه همان مد طعام است که برای هر روز یک مد طعام که حدود 750 گرم نان یا گندم یا برنج غذای دیگر به فقیر پرداخت کند.(مشهور بجز آیت الله فاضل شیرده وباردار در صورت ضرر برخودش فدیه دارد)
2-برخی از افراد مانند مریض یا مسافر یا خانمی که عذر شرعی داشته و روزه نگرفته چنانچه تا رمضان سال آینده قضای روزه را نگیرند باید کفاره بدهندو اگر روزه قضا را تا قبل از رسیدن ماه رمضان جدیدبگیرند کفاره ای ندارد.
3-پرداخت پول به عنوان کفاره صحیح نیست مگر اینکه پرداخت کننده مطمئن باشد که فقیر از جانب کفاره دهنده،پولدریافتی را به مصرف همان غذای محاسبه شده می رساند. بنابراین اگر فقیر مثلا پول ده مد نان که هفت ونیم کیلونان میشود را، دریافت کرده ولی با آن پول سه کیلو برنج تهیه کند کافی نیست
خداوند توفیق انجام واجبات به همه عنایت بفرماید به برکتصلوات بر محمدوآلمحمد.
جلسه بیست و چهارم
راهپیمایی
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْکُرُواْ نِعْمَةَ اللّهِ عَلَیْکُمْ. و همگى به ریسمان خداوند چنگ زنید، و پراکنده نشوید و نعمتهای خدا را بر خود یاد کنید .(سوره مبارک آل عمران آیه103)
چند نکته درباره دفاع و راهپیمایی:
1-دفاع بر همه مسلمانان در برابر هجوم دشمنان به کشورهای اسلامی و مرزهای آن واجب است.
2-دفاع منحصر به کشوری نیست که انسان در آن زندگی می کند بلکه همه مسلمین دنیا باید در برابر هجوم اجانب به کشور های اسلامی یا مقدسات مسلمانان مدافع یکدیگر باشند خواه از طریق بذل مال یا جان یا هر وسیله دیگر مثل راهپیمائی در حمایت از مظلومین. (رساله مراجع ج2 ص769 ملحقات مکارم،و2826)
3- هر چیزی که باعث کور شدن چشم دشمنان اسلام و تقویت مسلمانان است از مصادیق تعظیم شعائر است. بدیهی است شرکت در راهپیمائی روز قدس می تواند نقش بسیار مهمی در تضعیف دشمنان اسلام و ناامیدن کردن آنها و تقویت اسلام و مسلمین و مومنین داشته باشد .
4-مقام معظم رهبری می فرمایند: سال های متمادی است که سعی می شود مسئله قدس فراموش بشود. روز قدس درست تیری است به قلب این توطئه و در قسمتی دیگری میفرمایند. خودتان را برای راهپیمایی روز قدس آماده کنید مردم ایران به عنوان متولیان روز قدس، باید کاری بکنند که برای دیگر ملت ها سرمشق شود.
تعجیل در فرج امام زمان وسلامتی مراجع عظام مخصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد وآل محمد .
جلسه بیست و پنجم
کفاره
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت زهراسلاماللهعلیهاروایت است که می فرمایند: اَشَدُّ الناسِ اِجتِهاداً مَن تَرکَ الذُّنُوب؛ کوشاترین مردم کسی است که گناهان را ترک کند.(امالی(صدوق) ص 21)
چند نکته کوتاه درباره کفاره:
1-ارتکاب برخی از گناه در شریعت مقدس اسلام سبب وجوب کفاره می شود مانند قتل چه عمدی باشد چه غیر عمدی،و سقط جنین(اکثر مراجع: البته بعد از دمیده شدن روح مخالف آیت الله سیستانی)، شکستن نذر و عهد و قسم ولی برخی گناهان مانند دروغ هر چند از گناهان بزرگ باشد ولی کفاره ندارد و کسی که مرتکب چنین گناهی شده همین که توبه واقعی کند،کافی است.(منهاج، کفارات، م746،)
2-بطور کلی موارد پرداخت کفارهدرزمانکنونییا روزه گرفتن یا اطعام فقیر و یا پوشاندن فقیر است که نسبت به مورد کفاره در شرع مقدس نوع و مقدار کفاره مشخص شده است. (منهاج، کفارات، م755،)
3-نکته قابل توجه درباره کفاره این است که پرداخت پول بجای کفاره کفایت نمی کند مگر اینکه پرداخت کننده مطمئن باشد که فقیر از جانب کفاره دهنده،پولدریافتی را به مصرف همان غذا یا لباس محاسبه شده برساند. بنابراین اگر فقیر مثلا پول هفت ونیم کیلونان را، دریافت کرده ولی با آن پول سه کیلو برنج تهیه کند کافی نیست.
4. پرداخت کفاره به جای فرد دیگری صحیح نیست مگر اینکه با اجازه خودش باشد مثلا اگر به خانم کفاره واجب شده است و می خواهد همسرش بپردازد با اجازه خانم اشکالی ندارد.
خداوند توفیق انجام واجبات را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
جلسه بیست و ششم
فطریه مهمان
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند متعال در قرآن مجید می فرمایند: الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمبِالْآخِرَةِهُمْیُوقِنُونَ . خداوند متعال صفات نیکوکاران را اینگونه بیان میفرماید: همانان که نماز را برپا مى دارند، و زکات را مىپردازند و آنها به آخرت یقین دارند.(آیه4سوره مبارک لقمان)
چند نکته درباره فطریه مهمان:
1- انسان باید فطریه کسانی را که در شب عید فطرنان خور او حساب می شوند بدهد هر چند زن و فرزند انسان نباشد یا نان خور انسان در شهر دیگری باشد.(رساله مراجع م1993)
2- بچه ای که به دنیا نیامده فطریه ندارد
3- به فتوای اکثر مراجع مهمان اگر برای شب عید فطر فقط برای افطاری آمده و شب را نمی ماند فطریه به عهده خودش است ولی اگر مهمان چند روز مهمان بوده و نانخور محسوب شود در این صورت فطریه اش بر عهده میزبان است(بجز:بهجت،گلپایگانی،صافی و اراکی)
خداوند عیدی ما را فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف قرار بدهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
جلسه بیست و هفتم
فطریه
سلام علیکم بسم الله الرحمنالرحیمدرروایتاستازامامصادقعلیهالسلامکهمیفرمایندإنَّ مِنْ تَمَامِ الصَّوْمِ إعْطَاءُ الزَّکَاةِ. کامل شدن روزه با دادن فطریه است. (منلا یحضر الفقیه ج2 ، ص183 )
چند نکته درباره فطریه:
1- مقدار فطریه ای که برای هر نفرواجب استسه کیلو از غذای معمول شهر است مانند سه کیلوگندم یا برنج یا قیمت اینهارا به همان مصارف هشتگانه زکات مانند فقیر،بدهکار،امورعام المنفعه مصرف نمود هر چند به نظر تعدادی از مراجع احتیاطا باید به خصوصِ فقیر متدین پرداخت شود(رساله مراجع مساله 2014- احتیاط واجب: سیستانی، مکارم، گلپایگانی، صافی، بهجت)
2- افرادی که در نماز عید شرکت می کنند قبل از نماز عید فطر، فطریه خود را پرداخت نمایند و کسی که درنماز عید فطر شرکت نمی کند تا اذان ظهر روز عید، فطریه خود را پرداخت نماید. (خوئی، بهجت، زنجانی: واجب نیست- رساله مراجع مساله 2030 ،2031 ،2029 ، 2032العروه الوثقی، زکات الفطره، وقت وجوبها)
3- چنانچه فطریه بر دیگری واجب باشد مثلا بر پدر یا میزبان واجب شود پرداخت کردن فرزند ومهمان کافی نیست مگر اینکه با اجازه پدر یا میزبان صورت بگیرد .(مشهور مخالف:گلپایگانی:با اذن ساقط نمی شود)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات ختم فرماید.
جلسه بیست و هشتم
جماعت
سلامعلیکم بسم الله الرحمن الرحیم
در روایت است از امام رضا علیه السلام که در مورد فلسفه نماز جماعت می فرمایند: إِنَّمَا جُعِلَتِ الْجَمَاعَةُ لِئَلَّا یَکُونَ الْإِخْلَاصُ وَ التَّوْحِیدُ وَ الْإِسْلَامُ وَ الْعِبَادَةُ لِلَّهِ إِلَّا ظَاهِراً مَکْشُوفاً مَشْهُوراً. علت شرکت نماز جماعت آن است که اسلام و توحید و بندگی و اخلاص به خداوند متعال در معرض دید عموم و ظاهرو مشهور در میان مردم باشد.(وسائل الشیعه/ج 5/ص 372)
دو نکته در باب نماز جماعت:
1.درنماز جماعت بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشدکسى که در صف بعد ایستاده، مىتوانندتکبیربگویند(ولى احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود).
2.کسی مسافر است و یا دیر به جماعت رسیده اگر بخواهد در رکعت سوم یا چهارم اقتدا کند چنانچه در حالی که امام ایستاده است بخواهد اقتدا کند، باید حمد و سوره را آهسته بخواند و اگر برای خواندن سوره وقت ندارد باید حمد را تمام کند و در رکوع)یا سجده) خود رابه امام جماعت برساند ، اگر می داند که برای خواندن حمد زمان کافی ندارد )بنابر احتیاط واجب) بایدصبر کند تا امام به رکوع برسد بعد اقتدا کند لذا در حالی که امام بعد از تکبیر در حال رفتن به رکوع است نیز اقتدا نکند.(مشهور- رسالهمراجعمسأله1442-غیرمشهور:خوئی، بهجت، تبریزی، سیستانی:خودش را به رکوع برساندوم 1441)
خداوند متعال به همه ما توفیق شرکت در نماز جماعت را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
جلسه بیست و نهم
علم اموزی
سلام علیکم.
بسم الله الرحمن الرحیم
از امام صادق علیه السلام روایت است که میفرمایند: مَنْتَعلَّم ِلِلّهوعَمِلَ ِللهوَعَلَّم ِللهدُعِیَفی مَلکوتِ السّماواتِ عظیماً؛کسیکه برای خدا علم را بیاموزد و به آن عمل کند و به دیگران نیز یاد دهد، در آسمان ها از او به بزرگی یاد می شود. (امالی طوسی: ص168 ، ح280)
چند نکته کوتاه درباره یادگیری مسائل دین:
1- مسائلى را که انسان غالبا به آنها احتیاج دارد واجب است، یاد بگیرد.مانند احکام نماز، روزه و یا احکام معاملات مثل احکام خریدو فروش یا گرفتن وام و تسهیلات را برای کسانی که مورد احتیاجشان هست.(رساله مراجع م 11)
2-در بسیاری از احکام و مسائل دینی ندانستن وجهل عذرمحسوبنمی شود مثلا اگر کسی به جهت نداستن و و جهل به مساله وضو یا غسل باطلی بجا آورده باشد یا ارکان نماز را کم یا زیاد کند،نمازی که با وضو یا غسل باطل بجا آورده باطل است و دوباره باید نماز را بخواند یا کسی که مثلا توانایی ایستادن دارد هر چند به کمک تکیه بر دیوار یا صندلی،ولی نماز را نشسته می خواند نماز هایی که به این صورت خوانده باید دوباره بخواند.هر چند از مساله آگاه نبوده است.(رساله مراجع1264)
3-در معاملات وقراردادهای شرعی مثل قراردادوامهایبانکی اگر کسی نداند قراردادش صحیح است یا خیر، نمی تواند در مالی کهازچنینمعامله مشکوکی بدست آورده تصرف نماید. .(رساله مراجع م 2052)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات ختم فرماید.
جلسه سیم
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
از امام علیعلیهالسلامروایت شدهکه فرمودند اَلبَرَکَةُ فى مالِ مَن آتَى الزَّکاةَ وَ واسَى المُؤمِنینَ وَ وَصَلَ الاقرَبینَ؛ برکت در مال کسى است که زکات بپردازد، به مؤمنان مدد و یارى رساند و به خویشاوندان کمک نماید.(تحف العقول ص 172)
نکاتی درباره کفاره وفدیه:
1-برخی از افراد مانند مرد وزن کهنسالیکهروزهگرفتن برایشان مشقت دارد یا خانم باردار وشیردهی که روزه برای فرزندش ضرر داشته فدیه واجب شده وبلافاصله در ماه رمضان یا بعد از اتمام ماه مبارک رمضان می توانند پرداخت کنند و لازم نیست تا رمضان سال آینده صبر کنند که فدیه همان مد طعام یعنی 750 گرم نان یا غذای دیگراست.(مشهور بجز آیت الله فاضل شیرده وباردار در صورت ضرر برخودش فدیه دارد)
2-برخی از افراد مانند مریض یا مسافر یا خانمی که عذر شرعی داشته و روزه نگرفته چنانچه تا رمضان سال آینده قضای روزه را بگیرند کفاره ای بر آنها واجب نمی شود و چنانچه قضای روزه را نگیرند باید کفاره بدهند.
خداوند توفیق انجام واجبات به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
